środa, 24 sierpnia 2022

wtorek, 23 sierpnia 2022

Rygoryzm

sposób kategorycznego (u)porządkowania praktyki moralnej; rodzaj postawy moralnej, manifestowanej w ścisłym, bezwzględnym i nieustępliwym przestrzeganiu uznanych norm moralnych; stanowisko w etyce normatywnej, sformalizowane zwł. w etyce Kanta, uznające zasadność przyjmowania tak określonej postawy; stanowiąc praktyczny, realizowany w działaniu, wyraz absolutyzacji określonych norm i zasad moralnych, napotyka opór lub niechęć ze strony liberalnej praktyki moralnej; w zderzeniu ze złożonym doświadczeniem moralnym prowadzić może do wewnątrz- i międzypodmiotowych konfliktów i dylematów moralnych; z punktu widzenia etyki krytycznego racjonalizmu, zdaje się nierzadko przybierać postać praktycznie realizowanej ideologii moralnej, i, jako taki, poddawany jest daleko idącej krytyce i falsyfikacji w konfrontacji z doświadczeniem moralnym.

Więcej w: Wojciech Zieliński, Rygoryzm, w: Słownik bioetyki, biopolityki i ekofilozofii, red. M. Ciszek, Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Warszawa 2008, s. 235-236.

piątek, 19 sierpnia 2022

Jesienią, zimą i wiosną narzekają na studentów

– że ci są słabi, leniwi i ogólnie nierozgarnięci – a gdy przychodzi lato i czas rekrutacji, trzęsą portkami i spódnicami na myśl o tym, że z powodu niedostatku studentów, sami niebawem mogą stracić pracę; tak bardzo przecież cenną dla całej ludzkości… Ciągle nie rozumiem ludzi wielkiej akademickiej nauki.

środa, 10 sierpnia 2022

poniedziałek, 1 sierpnia 2022

Realizm w etyce

stanowisko uznające (a) istnienie obiektywnej rzeczywistości moralnej, będącej przedmiotem badania (meta)etycznego, i (b) konieczność liczenia się z tą rzeczywistością na poziomie moralnej praktyki – w toku działania moralnego i przy formułowaniu norm i ocen do niego odnoszonych; nieobalalna i niedowodliwa podstawa oświeconego zdrowego rozsądku, pozwalającego odróżniać pozór od rzeczywistości (Popper); zastosowany w etyce pozwala wypracowywać takie wykładnie wartości i norm moralnych, koncepcje działań moralnie (nie)słusznych, kryteria ocen moralnych itp., które zachowują walor intersubiektywnej weryfikowalności i które w konfrontacji z rzeczywistym doświadczeniem moralnym zachowują zdolność do falsyfikacji – jeżeli nie istnieje rzeczywistość, a tylko idee i złudzenia, to zarazem całe zagadnienie prawdy i fałszu naszych przekonań i teorii staje się w oczywisty sposób bezprzedmiotowe (Popper).

Więcej w: Wojciech Zieliński, Realizm w etyce, w: Słownik bioetyki, biopolityki i ekofilozofii, red. M. Ciszek, Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Warszawa 2008, s. 226.